Ga naar de inhoud

Wat is een allergie en hoe werkt het?

  • Alex 
Hoe werkt allergie

Allergieën komen steeds vaker voor, maar wat is een allergie nu precies? Het is een term die we allemaal kennen, maar de achterliggende processen zijn voor veel mensen abacadabra. Dit artikel neemt je mee in de fascinerende wereld van allergieën en legt uit wat er in je lichaam gebeurt als je een allergische reactie hebt. Lees je mee?

Wat is een allergie?

Een allergie is een overreactie van het immuunsysteem op stoffen die normaal gesproken onschadelijk zijn, zoals pollen, huisstofmijt of bepaalde voedingsmiddelen. Deze stoffen worden allergenen genoemd. Voor mensen zonder allergie zijn deze stoffen volkomen ongevaarlijk, maar bij allergische personen beschouwt het immuunsysteem ze als een bedreiging.

Het immuunsysteem speelt een cruciale rol bij het beschermen van ons lichaam tegen virussen, bacteriën en andere indringers. Bij een allergische reactie gaat het echter mis: het immuunsysteem ziet een allergeen ten onrechte als een vijand en reageert daarop met een reeks verdedigingsmechanismen.

Hoe ontstaat een allergie?

De ontwikkeling van een allergie is vaak een complex proces. Het begint met sensibilisatie: een fase waarin het immuunsysteem voor het eerst in contact komt met een allergeen. Tijdens deze fase maakt het lichaam specifieke antistoffen aan, genaamd IgE-antistoffen. Deze hechten zich aan mestcellen, een type immuuncel dat betrokken is bij allergische reacties.

Bij een volgend contact met hetzelfde allergeen herkennen de IgE-antistoffen deze stof direct en activeren ze de mestcellen. Dit leidt tot de afgifte van histamine en andere stoffen die verantwoordelijk zijn voor de symptomen van een allergische reactie.

Verschillende soorten allergieën

Allergieën kunnen in diverse vormen voorkomen, afhankelijk van de stoffen waarvoor iemand gevoelig is. Hieronder worden enkele veelvoorkomende soorten allergieën toegelicht:

  • Hooikoorts (pollenallergie): Deze allergie wordt veroorzaakt door stuifmeel van bomen, grassen en kruiden. Symptomen zijn onder andere niezen, jeukende ogen en een verstopte neus.
  • Voedselallergieën: Reacties op bepaalde voedingsmiddelen, zoals noten, melk, eieren of schaaldieren, kunnen variëren van milde jeuk tot ernstige anafylaxie.
  • Huisstofmijtallergie: Huisstofmijten zijn microscopisch kleine beestjes die leven in stof. Ze veroorzaken vaak symptomen zoals een loopneus, hoesten en ademhalingsproblemen.
  • Dierallergieën: Mensen met een dierallergie reageren op eiwitten in de huidschilfers, urine of speeksel van dieren zoals katten, honden of knaagdieren.
  • Insectenallergieën: Steken van bijen, wespen of andere insecten kunnen bij sommige mensen ernstige allergische reacties veroorzaken.

Hoewel dit de meest voorkomende allergieën zijn, is deze lijst nog niet compleet. Er zijn talloze ‘zeldzamere’ allergieën waar mensen last van kunnen hebben. Denk bijvoorbeeld aan een allergie voor wasmiddel of make-up.

Veelvoorkomende symptomen

De symptomen van een allergie kunnen variëren van mild tot ernstig en hangen af van het type allergeen. Veelvoorkomende klachten zijn:

  • Niezen, een loopneus of verstopte neus
  • Jeukende, tranende ogen
  • Huiduitslag, zoals eczeem of netelroos
  • Problemen met de ademhaling, zoals astma

In ernstige gevallen kan een allergie leiden tot een anafylactische shock, een levensbedreigende reactie waarbij onmiddellijke medische hulp nodig is.

Waarom krijgt de één wel een allergie en de ander niet?

Niet iedereen ontwikkelt een allergie, en dat roept de vraag op: waarom zijn sommige mensen hier wel gevoelig voor? Erfelijkheid speelt een belangrijke rol. Als beide ouders allergisch zijn, is de kans groot dat hun kinderen ook een allergie ontwikkelen. Daarnaast spelen omgevingsfactoren een rol, zoals blootstelling aan allergenen op jonge leeftijd en de mate van hygiëne. Dit wordt ook wel de hygiënehypothese genoemd. Volgens deze hypothese zou een te schone leefomgeving de kans op allergieën verhogen, omdat het immuunsysteem minder wordt uitgedaagd.

Behandeling en preventie

Hoewel er geen genezing is voor allergieën, zijn er wel manieren om de symptomen te beheersen en het leven draaglijker te maken. Hieronder staan enkele belangrijke behandelmethoden:

  • Medicatie: Antihistaminica, corticosteroïden en decongestiva worden vaak voorgeschreven om symptomen te verlichten.
  • Immunotherapie: Bij deze behandeling wordt het lichaam geleidelijk gewend aan het allergeen door middel van injecties of tabletten. Dit kan op de lange termijn de gevoeligheid verminderen.

Daarnaast zijn er praktische manieren om allergische reacties te voorkomen, zoals het vermijden van allergenen. Denk aan het regelmatig wassen van beddengoed, het gebruik van luchtfilters en het vermijden van bepaalde voedingsmiddelen. Voorkomen is echter beter dan genezen. Overweeg om jezelf op allergieën te testen zodat je allergenen uit de weg kunt gaan. Zo weet je zeker dat je geen last krijgt van vervelende symptomen!

Allergieën in cijfers

Wist je dat allergieën wereldwijd een groot gezondheidsprobleem vormen? Volgens schattingen heeft ongeveer 20-30% van de wereldbevolking last van een of meer allergieën. In Nederland alleen al kampen miljoenen mensen met hooikoorts, huisstofmijtallergie of voedselallergieën. De toename van allergieën wordt deels toegeschreven aan veranderende leefomstandigheden en milieu-invloeden.

Leven met een allergie

Hoewel een allergie soms een uitdaging kan zijn, is het goed om te weten dat er veel mogelijkheden zijn om de symptomen onder controle te houden. Het begint bij een juiste diagnose. Een allergoloog kan met behulp van huidtesten of bloedonderzoek bepalen waar je precies allergisch voor bent. Zodra je weet welke stoffen je moet vermijden, kun je je leefomgeving hierop aanpassen.

Daarnaast is het belangrijk om begrip te hebben voor jezelf en je grenzen te respecteren. Veel mensen met een allergie leren in de loop der tijd beter omgaan met hun klachten, vooral door goede informatie en ondersteuning.

Een allergie is een complexe aandoening die het leven behoorlijk kan beïnvloeden. Gelukkig zijn er steeds meer manieren om allergische reacties te behandelen en te voorkomen. Door inzicht te krijgen in hoe allergieën werken, kunnen we beter begrijpen wat er in ons lichaam gebeurt, en hoe we hiermee om kunnen gaan.

Heb jij zelf ervaring met allergieën? Deel gerust je tips en verhalen, want samen leren we meer over deze veelvoorkomende aandoening.