In veel gesprekken over persoonlijke ontwikkeling en werkprestaties worden de termen “competenties” en “vaardigheden” door elkaar gebruikt. Hoewel deze termen overlappen, verwijzen ze naar verschillende concepten. Het begrijpen van het verschil tussen competenties en vaardigheden kan je helpen om beter te focussen op je professionele groei en je sterke punten beter te benutten. In dit artikel leggen we uit wat een competentie is, wat een vaardigheid is en hoe ze zich tot elkaar verhouden.
Wat is een competentie?
Een competentie is een combinatie van kennis, vaardigheden en gedrag die iemand nodig heeft om een taak effectief uit te voeren. Competenties zijn doorgaans breder en omvatten meerdere aspecten van iemands functioneren. Ze gaan niet alleen over wat iemand kan doen, maar ook over hoe iemand taken benadert en problemen oplost. Een competentie heeft vaak een lange ontwikkelingsperiode nodig en kan bestaan uit zowel aangeleerde vaardigheden als persoonlijke kwaliteiten.
Bijvoorbeeld, “leiderschap” is een competentie die bestaat uit vaardigheden zoals besluitvorming en communicatie, maar ook eigenschappen zoals empathie en verantwoordelijkheidsgevoel. Een goede leider is niet alleen technisch vaardig, maar kan ook een team inspireren, doelen stellen en samenwerken op een manier die vertrouwen opbouwt.
Wil je meer weten over competenties en voorbeelden hiervan? Bekijk dan dit overzicht van competenties om een beter beeld te krijgen.
Wat is een vaardigheid?
Vaardigheden zijn specifieke handelingen die je kunt leren en verbeteren door oefening. Vaardigheden zijn meetbaar en hebben een meer praktisch karakter in vergelijking met competenties. Vaardigheden zijn vaak gericht op het uitvoeren van specifieke taken en kunnen meestal sneller worden ontwikkeld dan competenties. Denk bijvoorbeeld aan vaardigheden zoals presenteren, rapporten schrijven, programmeren of analyseren.
Waar competenties breder en vaak gedragsgericht zijn, zijn vaardigheden tastbaar en direct inzetbaar. Ze zijn vaak het resultaat van training of oefening en kunnen specifiek worden gemeten. Een vaardigheid zoals “Excel gebruiken” kan je bijvoorbeeld op een relatief korte termijn leren en verbeteren door training of oefening.
Bekijk dit overzicht van vaardigheden om te zien welke vaardigheden belangrijk kunnen zijn voor jouw ontwikkeling.
Voorbeeld: Leiderschap als competentie en communicatie als vaardigheid
Laten we een voorbeeld geven om het verschil duidelijk te maken. Stel dat iemand de competentie “leiderschap” wil ontwikkelen. Leiderschap als competentie bestaat uit een mix van vaardigheden en eigenschappen. Communicatie is daarbij een specifieke vaardigheid die een leider kan inzetten om effectief te zijn, zoals bij het geven van feedback of het voeren van moeilijke gesprekken.
Een leider heeft echter meer nodig dan alleen communicatieve vaardigheden. Empathie, het vermogen om doelen te stellen, en het vermogen om een team te inspireren, zijn allemaal elementen van de competentie “leiderschap”. De vaardigheid “communiceren” helpt een leider om zijn of haar boodschap over te brengen, maar vormt slechts één onderdeel van het grotere geheel.
Waarom is het verschil belangrijk?
Het verschil tussen competenties en vaardigheden is belangrijk voor je professionele en persoonlijke ontwikkeling. Vaardigheden zijn vaak sneller te ontwikkelen en gericht op specifieke taken, terwijl competenties meer tijd en ervaring vragen om volledig te beheersen. Door zowel aan je competenties als aan je vaardigheden te werken, kun je je volledig ontwikkelen in je werk en een breed scala aan situaties succesvol aanpakken.
Bijvoorbeeld, iemand die zich richt op het verbeteren van zijn of haar presentatievaardigheden zal op korte termijn beter kunnen presenteren. Iemand die echter werkt aan de competentie “communicatievaardigheid” ontwikkelt een bredere set vaardigheden, zoals luisteren, overtuigen en feedback geven, die in verschillende situaties toepasbaar zijn.
Hoe ontwikkel je competenties en vaardigheden?
- Kies een vaardigheid en oefen regelmatig
Als je een specifieke vaardigheid wilt verbeteren, zoals presenteren of programmeren, kun je dit doen door gerichte oefening en training. Zoek naar workshops, cursussen of online bronnen die je helpen om je vaardigheden snel te verbeteren. - Werk aan competenties door ervaring en reflectie
Competenties vragen vaak meer tijd en ervaring om volledig te ontwikkelen. Reflecteer regelmatig op situaties waarin je een bepaalde competentie hebt moeten inzetten. Vraag om feedback van collega’s of leidinggevenden om inzicht te krijgen in hoe je jezelf kunt verbeteren. - Combineer competenties en vaardigheden
Vaak overlappen competenties en vaardigheden. Door je te richten op specifieke vaardigheden binnen een competentie, kun je je sterke punten verder ontwikkelen. Als je bijvoorbeeld je leiderschapscompetentie wilt verbeteren, werk dan aan de bijbehorende vaardigheden zoals besluitvorming en empathische communicatie.
Kort samengevat, competenties zijn brede eigenschappen die kennis, vaardigheden en gedrag combineren om effectief te kunnen functioneren in een bepaalde rol. Vaardigheden zijn specifieke, meetbare handelingen die je kunt verbeteren door oefening en training. Hoewel competenties en vaardigheden met elkaar verbonden zijn, zijn ze niet hetzelfde. Het ontwikkelen van zowel je competenties als je vaardigheden kan je helpen om veelzijdiger en succesvoller te zijn in je werk en persoonlijk leven.
